Covid- 19 Virüsü ile İş Kazası İlişkisi

COVID-19’A YAKALANMAK İŞ KAZASI SAYILIR MI?

            Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkıp tüm dünyaya yayılan Covid-19 virüsünün etkileri tüm dünyaya büyük etkileri oldu. Ülkemizde de toplumsal, ekonomik ve hukuksal olarak birçok noktada olumsuz etkisi oldu. Bu yazıda öncelikle iş kazasının tanımını ve oluşma şartlarını inceleyerek, işçinin Covid-19’a yakalanmasının iş kazası sayılıp sayılmayacağını tartışacağız.

            İş kazası 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda “İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay” şeklinde açıklanmıştır. 5510 Sayılı Sosyal Sigotalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesinde ise iş kazası;

“1- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

2- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,

3- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

4- Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

5- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.” şeklinde detaylandırılarak hangi durumlarda iş kazası oluşabileceği belirtilmiştir.

            İşyerinde oluşan bir kazanın iş kazası niteliği oluşması için; kazaya uğrayanın sigortalı olması, kaza geçiren sigortalı işçinin bedenen veya ruhen bir özre uğramış olması, sigortalı işçinin geçirdiği kazanın 5510 Sayılı kanunun 13. Maddesinde belirtilen durumlar içerisinde olması ve kaza ile yaralanma arasında nedensellik bağının bulunması şartları aranmaktadır.

            Covid-19’a yakalanan bir işçinin iş kazasına bağlı olarak işvereni sorumlu tutması şartları da yukarıda belirtilen hükümlere tabidir. Ancak bu durumda önemli olan konu işçinin Covid-19 virüsüne ne zaman ve hangi şartlar içinde yakalandığıdır. Eğer Covid-19 virüsü işçiye; işverenin verdiği bir işi ifa etmesi dolayısıyla bulaşıyorsa burada işverenin sorumluluğuna gidilebilir. Ancak eğer Covid-19 virüsü işçiye, işverenin verdiği bir iş dışında ya da dışarıda bulaşıyorsa burada işverenin sorumluluğuna giderek iş kazası hükümlerinin uygulanması mümkün olmayacaktır.

            Covid-19 virüsünün ülkemizde yayılmasıyla başlayan evde çalışma durumda ise yine işverenin kendisine verdiği bir işi ifa etmesi dolayısıyla virüsün bulaşması söz konusu olur ise yine iş kazası hükümlerine göre işverenin sorumluluğuna gitme ihtimali olacaktır.

            İşverenler ise; Covid-19 virüsüne karşı eğitim verilmesini sağlayarak işçilerin bilgilendirilmek, işyerini dezenfekte ederek ve işçilere koruyucu ekipmanlar temin ederek virüsün yayılması olasılığını azaltmak, işveren tarafında kararlaştırılan tedbirlere uyup uyulmadığını denetleyerek vb. önlemlerle virüsün yayılması ve işçilere bulaşması ihtimalini azaltmalıdır. Bu önlemlerin alınmaması durumumda ise işverenin hukuki ve cezai sorumluluğunun olacağı şüphesizdir.

            Sonuç olarak, Covid-19 virüsünün yayılmasının önlenmesi için işverenin gerekli tedbirleri alması ve bunlara uyulmasını sağlaması gereklidir. İşçinin Covid-19 virüsüne yakalanmasının işverenin kendisine verdiği işle arasındaki nedensellik bağı detaylı olarak incelenmelidir.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           Demirkılıç Hukuk Staj Departmanı

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Stj. Av. Fırat Kadir Oksal